විල්පත්තුව වටා දෙදවසක්... A wild slog in to the Wilpattu wilderness (Part 1)

මන්නාරම් ලන්දේසි බලකොටුවේ සිට...

දෙදාස් විසිහතරේ දෙසැම්බර් වල දවස් හතළිස් ගාණක ඉස්කෝල නිවාඩුවක් එනවා කියුවම මුලින්ම කල්පනාවට ආවේ මේ පාර ළමයි එක්කරගෙන කොහෙද යන්නේ කියනෙක.. ළමයින්ට තේරෙන වයසේ ඉඳලා අවුරුද්දේ අන්තිම ඉස්කෝල නිවාඩුවට කොහෙ කොහේ හරි 'අලුත්' තැනක ඇවිදින්න යනේක අපි දැන් කාලයක් ඉඳලා කරගෙන එනවා. අලුත් තැන් කියුවට එහෙම තැන් නෑනේ ලංකාවේ. එකම දේ හැමෝම ට්‍රිප් කියලා යන තැන් වෙනුවට ලේසියෙන් කෙනෙක් යන්නේ නැති, යන්න අවස්ථාව නැති වගේ තැන්වල යනේක තමයි අපේ විනෝදාංශය ඉතිං. ඔහොම 2019 ඉඳලා මේ වෙද්දි අපි ජැෆ්න, ට්‍රින්කො, බැටිකලෝ සහ රට මැද ගොඩක් තැන්වල ඇවිද්දා. දකුණ සහ ඌව ඉතින් අපේ පදිංචි තැන් වෙච්චි එකත් මේ ගමන් වලට අනුබලයක්. 

කාලෙක ඉඳල මගේ හිතේ තිබ්බ දෙයක් තමයි රටේ වයඹදිග වෙරළට පොඩි උන්ව එක්කගෙන යනේක. විශේෂයෙන්ම තලෙයි මන්නාරමට. තලෙයි මන්නාරම ගැන මගේ මුල්ම මතකය තියෙන්නේ 1980 වගේ කාලේ. කොහොම හරි ඒ වෙද්දි මම ඉස්කෝලේ යන්න අරගෙනත් නෑ. අපේ ඩැඩා ජේශ්ඨ දුම්‍රිය නියාමකයෙක් උනාට ආතල් පොර නෙව, වැඩට යන හැමදාම 'අප් ඇන්ඩ් ඩවුන් බටා අරගෙන' (එහෙම තමයි ඉස්සර අම්මා කියන්නේ) ඒ සල්ලි වල බෝතලයක් ගසලා ආතල් එකේ ඉඳලා මාසේ අන්තිමේ පඩි ගන්න යද්දි ගන්න කියලා දෙයක් නැතිලු. ඒ කියලා ළමයි හය දෙනෙක් බඩගින්නේ තියන්නයැ. ඔය කාලේ වෙද්දී අපේ ලොකු අයියා ඉළංදාරියා. අම්මා ඒ කාලේ ලොකු අයියත් එක්ක කෝච්චියේ යනවා 'තලෙයිමන්නාරම්'. ඒ ගිහින් එහෙන් කරවල 'සිප්පං' (Shipment කියන එකෙන් කැඩිච්චි වචනයක්ද මංදා) අරගෙන කෝච්චියේ බදුල්ලට ගෙනල්ලා තොග කඩවලට සහ පොළේ විකුණන වෙළෙන්දන්ට තොග මිලට දෙනවා(ලු). ඔය කතාවෙන් මට මතක ඔය කියපු වචන ටිකයි ඒ කාලේ අපිට සෑහෙන්න අතමිට සරුවට තිබ්බා, හිතේ හැටියට කන්න බොන්න ලැබුණා කියන කාරණා ටික තමයි. එනිවේ 'තලෙයිමන්නාරම' අන්න එහෙම තමයි මගේ හිතේ ඇඳුනේ. 

තලෙයිමන්නාරම් තොට...

පස්සෙන් පහුකාලෙක නාඋක හමුදාවේ ධිවර අංසෙට බැඳුනාට පස්සේ මටත් හම්බුනා 'තලෙයිමන්නාරං' යන්න. ඒ හැබයි ගොඩබිමින් නෙවෙයි. මුහුදෙන්. ඔය හරියේ තියෙන ආදම්ගේ වැලිපර කේස් එක හින්දා මන්නාරම් දූපත ඉස්සරහින් ලංකාවේ නාඋක කටයුතු දෙකඩ වෙනවා. සිංහලෙන් කෙටියෙන් කියුවොත් නෝත් ඔෆ් මැනාර් සහ සවුත් ඔෆ් මැනාර් කියලා. නෝත් ඔෆ් මැනාර් බලන්නේ උතුරු නාවික විධානයෙන්. සවුත් ඔෆ් මැනාර් බලන්නේ බටහිර නාවික විධානයෙන් ඒ කාලේ- දැන් නම් වයඹට වෙනම නාවික විධාන මූලස්ථානයක් තියෙනව. අපි ඉතිං නෝත් හිටියත් සවුත් හිටියත් මුහුදේ නෙව. අපිට කෝකත් එකයි. ඒත් නෝත් ඉද්දි පොඩි වෙනසක් තියෙනවා. ඒ තමයි නෝත් ඔෆ් මැනාර් පැට්‍රොල් එක එන ඩෝරා පුරුද්දක් වශයෙන් තලෙයිමැනාර් ජැටියට එනවා. ඒ ඇවිත් අපි මාරුවෙන් මාරුවට තම්මැන්නා නාවුක කඳවුරට ගිහින් නාලා කරලා, අලුත් එළවලු පළතුරු ටිකක් එහෙම හොයාගෙන පොඩි රෙස්ට් එකක් අරං යනවා. ආන්නෙහෙම තමයි මම තලෙයිමැනාර් එන්න පුරුදු වෙලා තිබ්බේ. සවුත් ඔෆ් මැනාර් පැට්‍රොල් එක ආවට නිතර නිතර ශිෆ්ට් වෙන සෑන්ඩ් බෑන්ක්ස් නිසා ජැටිය පැත්තේ එන්න බෑ. ඩෝරා එකක් තියා වෝටර්ජෙට් එකක් උනත් ඒ හරිය ක්‍රොස් කරන්නේ එන්ජින් නතර කරලා රිටි දෙකක් දෙපැත්තෙන් ගහලා පාරුව වගේ. සවුත් ඔෆ් මැනාර් පැට්‍රෝල් එකේ ආතල් එක තියෙන්නේ කේ පොයින්ට් හෙවත් කුදිරමලේ තුඩුව කිට්ටුවෙන් මුහුදට දාන ඇල්ටීටී බෝට්ටු එක්ක සහ ඉන්දියාවේ ඉඳල එන හොර ජාවාරංකාර බෝට්ටු එක්ක හැප්පෙන එකේ තමයි. 

රායිට්.. ඉතිං ඔය නොස්ටැල්ජික් මතක සෙට් එකත් එක්ක මම කල්පනා කරා මෙදා සැරේ ට්‍රිප් එක යන්න වයබ දිග මුහුදු තීරයට. තව තව කමිට්මන්ට් ගොඩක් තිබ්බ නිසා ගමනේ මුල් දවස් දෙක ගාල්ලේ ඉඳලා බදුල්ල හරහා අනුරාධපුරයට යන්න වෙන් කරන්න උනා. තුන් වෙනි දවසේ තමයි මැනාර් ගමන දාගත්තේ. මුලින් හිතාගෙන හිටියේ වාහනේ ගිහින් ඔය ඒරියා එක පෙන්නගෙන එනවා වගේ විතරක් කියලා.. මොකද ගමන් කරන්න තියෙන දුර විතරක් කිලෝමීටර් තුන්සීයකට වැඩි වෙනව ආපහු අනුරාධපුරේටම එනවානම්. ඒත් ඉතින් හැමදාමත් යන්න ඇයි? යන එකේ පුලුවන් තරමක් ඇවිදලාම එනවා කියලා දන්න කියන ඈයොන්ට කතා කරලා විස්තර හොයන්න ගත්තා. මොල්ලිකුලම් භරණ නේවි කෑම්ප් එකේ මගේ බැචෙක් අවශ්‍ය උපදෙස් දුන්නා. උපදෙස් කියන්නේ.. 'මොල්ලිකුලම් වලින් මුහුදට වැටෙන මල්වතු ඔයේ කොටසක් වෙන මෝදරගං ආරුව දිගේ විල්පත්තු කැලේ මැද්දට බෝට්ටු සවාරියක් ලෑස්ති කරන්නම්.. අඩුම හවස හතර වෙනකොටවත් වරෙං ඉතිං' ඒ විදියට තමයි උපදෙස් දුන්නේ. 

අපි අනුරාධපුරයෙන් උදේම පිටත්වෙලා කෙළින්ම ගියේ මඩු. මඩු පල්ලිය බලලා ගියා මන්නාරමට. කෝස්වේ එක පහුකරලා මන්නාරම් දූපතට ඇතුලුවෙනකොට ඒක වෙනමම ලෝකයක් වගේ. මාර ලස්සනයි ඒ පරිසරය. ඒ මම මන්නාරම් දූපතට ගොඩබිමින් ගිය පළවෙනි වතාව. මන්නාරමට ඇතුලුවෙනකොටම වම් පැත්තට පොඩි පටු පාරක් දිගේ ගිහින් යන්න පුලුවන් මන්නාරම් ලන්දේසි බලකොටුවට. මන්නාරම් දූපතට ඇතුවෙන ගොඩබිම් මාර්ගයත් මුහුදත් ලස්සනට පේන විදියට හදලා තියෙන ලන්දේසි බලකොටුව හරිම ලස්සන තැනක්. මේ දවස්වල එතන පුරාවිද්‍යා දෙපාර්ථමේන්තුවෙන් ප්‍රතිසංස්කරණය කරනවා. පුරාවිද්‍යා නිළධාරීන්ගේ අවසරය ඇතුව අපි බලකොටුව ඇතුල ඔක්කොම නැරඹුවා. ඊළඟට මට ඕනි උනේ මන්නාරම් දූපතේ තියෙන බයෝබැබ් ගහ බලන්න යන්න. ඩෙල්ෆ්ට් දූපතේ බයෝබැබ් ගහ බලලා තිබ්බ අපි මන්නාරමේ දැවැන්ත බයෝබැබ් ගහත් නැරඹුවා. ඒ පාරේ දිගටම ගියාම හම්බ වෙන්නේ පල්ලිමුණේ ධීවර ගම්මානය. ඉස්සර මන්නාරමෙන් එල්ටීටීඊ බෝට්ටු මුහුදට දාන එක ප්‍රධාන ස්ථානයක් තමයි පල්ලිමුණේ. එතන නාවික අනුකණ්ඩයකුත් තියෙනවා. ඔය විස්තර ළමයින්ට කියලා දෙන ගමන් පල්ලිමුණේ ධීවර ගම්මානයත් බලාගෙන අපි තලේමන්නාරම් තොට පැත්තට පිටත් උනා. මන්නාරම් යනවානම් ලුණු ලේවායත් බලන්න පුලුවන්. ඒත් ඒ දවස්වල වැස්සත් එක්ක ලුණු නිශ්පාදනය නැවතිලා කියපු නිසා අපි ලේවායට ගියේ නෑ.

කෝස්වේ එකෙන් මන්නාරම් දූපතට ඇතුලු වන විට වම් පසින් පෙනෙන මන්නාරම් ධීවර ජැටිය

දකුණු පසින් පෙනෙන ලන්දේසි බලකොටුව

තලේමන්නාරම් යන අතරමඟ හම්බවෙනවා සුන්දර පේසාලේ වෙරළ තීරය. රශ්මි සංගීතාගේ 'මන්නාරම් කන්‍යාරාමය ඇරිලා' කියන සිංදුව අපේ ලමයි තියා අපිත් එක්ක ගිය වැඩිහිටි දෙතුන් දෙනාවත් අහලා තිබුණේ නෑ. ඒ සිංදුවේ කියවෙන 'පේසාලේ හංදියෙන්' අතුරු පාරකට දාලා මම වාහනේ ඉඳන්ම පේසාලේ වෙරළත් ළමයින්ට පෙන්නුවා. පේසාලේ ඉඳලා තලෙයිමන්නාරමට යද්දී දෙපැත්තෙම හමබ වෙන්නේ නොගැඹුරු විල්ලු තීරයක්. කුරුල්ලෝ නාඹන්න මන්නාරම් යන අයගේ නියත නැවතුම්පොළක්. පාර දිගටම හරක් සහ කොටළුවෝ.. කොටළුවා කියන්නේ කැලෑ අශ්වයෝ සහ බූරුවෝ ක්‍රොස් වෙලා හැදෙන සත්තු. ඩෙල්ෆ්ට් වල කැලෑ අශ්වයෝ, පුත්තලමේ බූරුවෝ වගේ තමයි මන්නාරමේ කොටළුවෝත්. කොටළුවන්ගෙන් සහ හරක්ගෙන් පරිස්සම් වෙවී අපි දිගටම ගියේ තලෙයිමන්නාරම් තොටට. යන ගමන් තම්මැන්නා නාවික කඳවුරේ අණදෙන නිළධාරී විදියට ඉන්න අපේ ජූනියර් බැච් එකේ යාලුවට කෝල් එකක් දුන්නා අපි එනවා කියලා. උගෙන් බැණුම් කෝටියයි. 'කියලා ආවේ නෑ' කියල. මොනවා උනත් අපිව සාදරයෙන් පිළිගත්ත මිත්‍රයා අපිට සංග්‍රහයකුත් කරලා අපිත් එක්කම ආවා ජැටිය සහ ලයිට් හවුස් එක බලන්න. ජැටිය නම් දැන් ආරක්ශිත කලාපයක් කරලා තියෙන්නේ දිරලා කඩා වැටෙමින් තියෙන නිසා. ආරක්ශාව ගැන හිතලා ජැටිය උඩට නොගියට අපි මන්නාරම් ප්‍රදීපාගාරය නම් ළඟටම ගිහින් බැලුවා. 

තම්මැන්නා නාවික කඳවුරේ වෙහෙස නිවා ගනිමින්...

අබලන් වූ ලංකාවේ වයඹදිග කෙළවර...

මන්නාරම් නව ප්‍රදීපාගාරය...

තලෙයිමන්නාරම් පැරණි ප්‍රදිපාගාරය (ගූගල් මැප් වෙතින් ලබාගත් පින්තූර දෙකක්)

තලෙයිමන්නාරමේ අනිත් විශේෂ තැන් තමයි ආදම් ගේ සහ ඒවගේ කියල සළකන සොහොන් කොත් දෙක, නාවික අනුකන්ඩයක් මැද තියෙන පරන ලයිට් හවුස් එක සහ Island view point එක. අඩි හතලිහක් විතර දිග අඩි දෙක තුනක් උසට තියෙන වැලි කඳු දෙකක් තමයි ආදම්ගේ සහ ඒවගේ සොහොන් දෙක විදියට සළකන්නේ.. එතන වට කරලා ආරක්ශාව සපයලා තියෙනවා. සමහරු එතනට බාර හාර වෙනවා. පරන ලයිට් හවුස් එක නම් මගේ නොස්ටැල්ජියාව නිසා බලන්න ගිය එකක්. යකඩ ස්ට්‍රක්චර් එකක තියෙන ඒ ප්‍රදීපාගාරය දැන් නාවික හමුදාවෙන් ආරක්ශා කරනවා. එතනින් තවත් එහාට ගියාම වෙරළ අයිනේ ඉඳලා තලෙයිමන්නාරමට ඔබ්බෙන් තියෙන පුංචි දූපත් ටික ලස්සනට බලන්න පුලුවන්. ඔය ටික බලාගෙන අපි හවස දෙක විතර වෙද්දි තලෙයිමන්නාරමෙන් පිටත් උනා මොල්ලිකුලම් යන්න. එන ගමනේ වෙලාව තියෙනවානම් බලන්න වටින තව දෙයක් තමයි නඩුකුඩා වෙරල තීරයේ  තියෙන තලෙයිමන්නාරම් සුළං විදුලි බලාගාරය. 

නඩුකුඩා වෙරල තීරය දිගේ දිවෙන මන්නාරම් සුළං විදුලි බලාගාරය

ආපසු එන ගමනේදී මන්නාරම් කෝස් වේ එකෙන් මේන් ලෑන්ඩ් එකට ඇවිත් අපි වන්කාලෙයි, අරිප්පු, සිලාවතුර හරහා මුල්ලිකුලම් දක්වා ආවා. මේ ඒරියා එක හරිම විශේෂයි. ලංකාව ඉන්දියන් සාගරයේ 'මුතු ඇටය' වෙන්න මූලික උන ලෝක ප්‍රසිද්ධ ලංකාවේ මුතු හැදෙන (හැදුන) කෝස්ටල් බෙල්ට් එක තමයි මේ. මීට අවුරුදු දෙසීයකට එහා අතීතයට ගියොත් ලංකාව කියන්නේ ලෝකයේ හොඳම සහ වටිනාම මුතු හම්බ උන තැනක්. විල්පත්තු කැලෑව මැද්දෙන් මන්නාරම් බොක්කට වැටෙන මල්වතුඔය නිසා ඇතිඋන සුවීශේෂී සමුද්‍ර දෙශගුණික තත්වයක් නිසා ඒ කාලේ මේ ඒරියා එකේ නොකඩවා මුතු බෙල්ලන් වර්ධනය වෙලා තියෙනවා. අවුරුදු දහස් ගානක් තිස්සේ ලංකාංඩුවට ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගයක් වෙච්චි මේ මුතු වෙළදාම මීට අවුරුදු දෙසීයකට විතර කලින් නැවතිලා තියෙන්නේ එම කලාපය තවදුරටත් 'වාණිජ වශයෙන් මුතු බෙල්ලන් කැඩීමට' තරම් මුතු නිශ්පාදනයක් නෑ කියලා තීරණය කරාට පස්සේ. අරිප්පු වල තියෙන ඩොරික් බංග්ලෝ එකේ නටඹුන් පෙන්නලා මේ විස්තර ලමයින්ට කියලා දෙන ගමන් අපි දිගටම මුල්ලිකුලම් වෙනකං ආවා. හවස තුන හමාර විතර වෙද්දි අපි අති සුන්දර මුල්ලිකුලම් හි භරණ නාවික කඳවුරේ... මගේ බැචාගේ ආදර සත්කාර මැද. 

මුතුවන් ඉතිහාසයක් සඟවාගත් අරිප්පු හි ඩොරික් බංග්ලෝ එක... (ආපසු එන ගමනේදී ගත් සේයාරුවක්)

කලින් ලිඛිත අවසරය අරගෙන තිබ්බ විදියටම අපි එතැන් සිට පැය දෙකකට ආසන්න කාලයක් පුරා කුඩා බෝට්ටු දෙකකින් රමණීය මෝදරගං ආරුව දිගේ විල්පත්තු වනය මැදට ගමන් කලා.. ඒකනම් වචනයෙන් විස්තර කරන්න බැරි තරම් ලස්සන අත්දැකීමක්. දැවැන්ත කිඹුලන් ගහන වැලිතලා මැද්දෙන් නොයිඳුල් ගණ වනය මැදට ගං දිය දිගේ අපි ඇදුනේ ඇස් අදහාගත නොහැකි තරම් සුන්දරත්වයක් දෑසින් විඳිමින්. සමහර තැන්වලදී අපි ගමන් කල බෝට්ටුව තවදුරටත් ඉදිරියට යන්න බැරුව වැලි පරයක් උඩ නවතිද්දි ඒ අවට අව්ව තපිමින් ඉන්න දැවැන්ත හැල කිඹුලන් උන්ගේ සාමාකාමී නින්ද බිඳපු අපිට රවාගෙන ඔරවාගෙන අපි අසලින්ම ගංදියට බැහැලා නොපෙනී යන්නේ ඇඟේ ලොමු දැහැගන්වමින්. අවට ගස්වල අපි එතෙක් දැක ඇති නැති දැවන්ත මෙන්ම ඉතා අලංකාර පක්ශීන් අපි දිහා බලලා අලස ලෙස වෙනත් අත්තකට පියබා යන්නේ මේ පරිසරයට අපි බොහොමත්ම ආගන්තුකයින් බවත් ඔවුන්ගේ කටයුතු වලට අපි බාධා කිරිම්ම නොහොඹිනා බවත් අපිට පසක් කරමින්.. 

භරණ නාවික කඳවුරේ නිළධාරී නිවාසය මෝය අසළට දිස්වන ආකාරය

මහ ඝන වන මැද පිහිටි සුන්දර භරණ නාවික කඳවුර

සෙකන්ඩ් වෙන්න අපිත් සූදානම් නොවුනත් කාලය හරස්වීමත් වැලිපර බාධක එන්න එන්න අධික වීමත් හේතුවෙන් කිලෝමීටර් හතරක් පහක් පමණ ඒ වෙද්දිත් ආරුව දිගේ කැලෑ වැදිලා මත් වෙලා හිටි අපි බෝට්ටු දෙක හරවාගෙන ආපහු එද්දි මෝය කට මැදින් හැන්දෑ ඉර බටහිර ක්ශිතිජය සිපගනිමින් අපිට ගෙනත් පෑවේ කිසිදා අමතක කළ නොහැකි චමත්කාර දසුනක්.. 

බැචාලා... 

මේ වගේ චාරිකා සටහන් මම ලියලාම නැද්ද කොහෙද බ්ලොග් එකේ. ඉතින් ලියන්න ඕනි මොනවද නැත්තේ මොනවද අදහසක් නෑ. කොහොම උනත් හිතෙන ඒවා ඔක්කොම ලියාගෙන යද්දි සටහන දික් වුන නිසා ඔය පින්තූර කීපයත් එක්ක කතාව අදට නතර කරන්නම්. විල්පත්තු දකුණු සීමාවෙන් එළුවන්කුලම ගඟේවාඩිය හරහා කලාඔය දිගේ කල දෙවෙනි දින මෙහෙයුම තව කොටසකින් බලාපොරොත්තු වෙන්න. නොමැකෙන මතක ගොන්නක් එක්ක මේ අමිල අත්දැකිම සපයාදුන් නාවික හමුදාවේ විශේෂ යාත්‍රා බලගණයේ මගේ බැචා ඇතුළු නාවික කණ්ඩායමට මගේ ආචාරය!

ක.මි.