වමිය..

සඳ උවන වසා නැගි- අඳුරු වලා පිස
මල් මන්දහාස ඉඳුවරී..
තව කිම්ද නෑර ගොස්- හඟිනු දෙපා සිඹ
පෙම් බැන්ද චන්න කින්නරී..

සිටු මැදුරු බෝම දුර- නෑර පැමිණි මග
පෑව සෙනෙහෙ අගනා..
මට අහිමි කුමර වර- සේද සිනිඳු සර
අළුයමෙක බෑර කෙරුනා..

රළු කඨොර හීන විඳ- රහල් බැඳුම් මැද
සැප සුඟක මිටින් දරනා..
ගිනි ගහන මහද සිදු- යශෝදරාවත
පිනි සෙමෙර සිහිල් සලනා..

සේෆ්ටි සිංහලෙන්- ඇරඹුමට මගක්

සේෆ්ටි සිංහලෙන් ලියන්න හිතුනෙ ඇයි? මෙතනින්

"අන්න අහවල් කොම්පණියේ කොල්ලෙකුගෙ  කකුලක් පෙරලිල. හොයිස්ට් එකේ පහලට ගේනවලු ඉස්පිරිතාලෙට අරන් යන්න වෙයි නේද" සති දෙකකට සැරයක් තියෙන කන්සල්ටන්ට් ගේ සේෆ්ටි මීටින් එක ඉවර වෙලා හිස් අතින් වගේ ඇවිත් පුටුවේ වාඩි වෙන්න වුනෙ නැ අපේ ඇඩ්මින් (මැනේජර් ) මහත්තය දුවන් එනව. මං හැදුවේ ලියන්න හිතගෙන ඉන්න පොතට ආරම්භයක් ගන්න අදවත්.. ආයි ඉතින් ඔයිට වැඩිය වෙනස් ආරම්භයක් මොකටද? ඔය තියෙන්නෙ. ඔන්න එහෙනම් හා හා පුරා කියල පටන් ගන්නව 'සේෆ්ටි සිංහලෙන්' ලියන්න. ඔක්කොටොම කලින් බලල එමු ලෙඩාට කොහොමද කියල..

" කෝ බලන්න, ඔය ලෙඩා ලඟින් කට්ටිය පොඩ්ඩක් එහෙට මෙහෙට වෙන්න ළමයි. ඔය මනුස්සය දැන් මැරෙන්නෙ හුස්ම ගන්න බැරුව..." මට කියන්න දෙයක් නෑ ඇඩ්ඩ දෙනව වැඩේ ගානට.

'අහ්! බාසුන්නැහේ මොකෝ මේ? පොඩ්ඩක් හිනාවෙලා ඉඳපන්කො බන් නයා මැරිච්ච අහිකුණ්ඨකයා වගේ නැතුව.. කකුල රිදෙනව උනාට කට රිදෙන්නෙ නෑනෙ..හිහ්.." දොස්තරල දන්නවනම් අපේ ලෙඩ්ඩුත් එක්ක අපි ගනුදෙනු කරන්නේ මෙහෙමයි කියල නඩු දානව. "දැන් මොකෝ උනේ?"

"නැහ්! මහත්තයා මේ පොඩ්ඩක්... කකුල පෙරලුනා. පළංචියෙන් බහිද්දි.. එච්චර අමාරුවක් නෑ" මෙන්න බොලේ ඒ පාර මිනිහට අමාරු නැතිලු.

"මේ ගොල්ලන්ට හැමදාම කියනව මහත්තය පළංචියෙන් පනින්ඩ එපා කියල.. කොච්චර කිව්වත් ලැඩර් එකක් තියා ගන්නේ නෑනෙ. පැනල තියෙන්නේ ගඩොල් කැට දෙකක් උඩට. ගඩොල පෙරළිල කකුල ඇඹරිලා.. අමාරු නැතිලු, බලන්ඩකෝ ඉදිමිලා තියෙන විදිය." සුපවයිසර් මහත්තයගේ බළල පැන්න මල්ලෙන් එළියට, මිනිහ කොහොම කිව්වත් මට ඇහෙන්නෙ "මං උදේ මේක දැකලත් නොදැක්ක වගේ  අහක බලාගෙන ගියෙ නැත්නම් මේ  වැරැද්ද වෙන්නෙ නෑනෙ" කියනව වගේ දෙයක්මයි. මගේ කණේ දෝශයක්ද මංදා.

පොඩ්ඩක් බැලුව කකුල ලඟට අරගෙන. හම්! සේෆ්ටි සපත්තුව දාල තියෙන්නෙ බාගෙට පිටි පස්සෙන් පාග ගෙන. නහයක් තියෙන මිනිහෙකුට ලඟ නම් ඉන්න බෑ. ඇයි ජීවිතේට මේස් දෙකක් පාවිච්චි කරන්නේ නෑනෙ. ඉදිමිල නේන්නං.

"බාසුන්නැහේ කකුලෙ ඇඟිලි ටික නමන්න දිග අරින්න බලන්න.. අහ්! පුළුවන් නේ. මේ මගේ සපත්තුව තද කරන්න බලන්න හිමින් යටි පතුලෙන්.. කියන්න දැන් කොහොමද කොහෙද රිදෙන්නෙ කියල.. ඕ.කේ. කැඩිල බිඳිල නම් නෑ. පෙරළීමක් විතරයි"

ඒ අස්සෙ කවුද එකෙක් උස්සන් එනව වින්ටජිනෝ එකක්.. මහත්තය අමාරුවක් නැත්නම් මේකෙන් ටිකක් ගෑවම හරියයි.. "ඔන්න ඕක විසි කරල මට අයිස් පැක් එක දෙනවා. කොච්චරනම් කියල තියෙනවද කකුලක් පෙරලුනාම, උළුක් උනාම ඔය පේන් කිලර් උලල අතුල්ලන්න එපා කියල පැය විසි හතරක් වත් යනකම්.. උඩින් පෙන්නේ නැති උනාට ඇතුලෙන් ලේ වහනය වීම් වෙන්න පුළුවන්, ඕක උලල බරු ගහනකොට ඇතුලෙ තියෙන තුවාල  ඩබල් වෙනව. එතන උෂ්ණත්වය ඉහළ ගිහින් ලේ නහර තවත් ඕපන් වෙලා ලේ ගැලීමත් ඩබල් වෙනව.. ගේන්නෙ එහෙම නෑ මීට පස්සෙ ඔය මල උළව් ෆස්ට් ඒඩ් බොක්ස් වලට" බැන බැනම මන් අයිස් පැක් එක තියල වෙළුමක් දැම්ම..

" ඇඩ්මින් මහත්තය මෙයාව යවන්න හොස්පිටල් එකට.. එක්ස් රේ එකක් ගන්න ඔනි වෙයි සමහර විට"

"පෙරේර එනව යන්න සයිට් එක බලන්න.. රිපෝට් එකක් දාන්න ඕනි ලොක්කට.. දවස් තුනකට වැඩිය වැඩට එන්න බැරි උනොත් ලොස් ටයිම් ඉන්ජරි එකක්.."
.........

"අහ්! මේ තියෙන්නෙ.. සුපවයිසර් මහත්තය කිව්ව හරි. තනි පළංචි සෙට් එක කියල අත් වැටක් මොකුත් ගහගෙනත් නෑ. ලැඩර් එකක් තියාගෙනත් නෑ. ඒ මදිවට බිම හැමතැනම බඩු. අඩියක් ගහන්න ඉඩක් නෑ. තේ වෙලාව ගහපු ගමන් ස්කැෆෝල්ඩින්ග් ෆ්‍රේම් එකට අඩිය තියල පනින්න ඇති. දැන් කරපන්කො. මං හිතන් නෑ ඔය මනුස්සයට තව සුමාන දෙකකට හරියට අඩිය තියල ඇවිදල වැඩක් කරන්න පුළුවන් වෙයි කියල. මේ කපරාරුව ඉවර කරේ නැ කියන්න මුළු ෆ්ලෝ එකම පරක්කු වෙනව. මේ වගේ පොඩි පොඩි ඇක්සිඩන්ට් දෙක තුනක් මාසෙකට උනොත් ප්‍රොජෙක්ට් එක අවුරුද්දකින් විතර ඩිලේ වෙනවා. අන්තිමට ක්ලයන්ට් ටත් ගෙවල තමයි යන්න වෙන්නෙ"

"සර්, දැන් ඔය තනි පළංචි සෙට් එක තියෙනකොට සේෆ්ටි ඔනි නෑ කියලනෙ මේ ගොල්ලන් කියන්නෙ. මීටර් 1.8ක් උස නැතිලු. මොකක්ද දැන් ඕකේ හරිම දේ? එහෙම නීතියක් ලංකාවේ තියෙනවද? එතකොට ඇයි මීටර් 1.8ක් කියල උසක් තෝරගෙන තියෙන්නෙ? ඊට අඩු උස වලදි  අනතුරු වෙන්නේ නැද්ද?" මිනිහටත් ඔක්කොම ප්‍රශ්ණ අහන්ඩ මතක් උනේ මේ වෙලාවෙ තමයි. කමක් නෑ එහෙමවත් අහල ඉගෙන ගන්න ආසාවක් එනවනම්.

'කොහෙද අයිසෙ මේ ලංකාවේ නීති තියෙන්නෙ.. තිබ්බත් ඒව හරියට ක්‍රියාත්මක වෙනවද?' ඒ ටික මගෙ කටට ආවට මං කිව්වේ නෑ. "ඊට අඩු උසදි අනතුරු වෙනවද නැද්ද කියල දැන් තමුන් ඇස් පනා පිටම දැක්කනේ. පහුගිය කාලේ ඔය බදුල්ල පැත්තෙ උමඟක් හාරන වැඩ බිමක මනුස්සයෙක් මැරුන අඩි හතරකටත් අඩු උසකින් වැටිල.. පිටිපස්සට වැටුනු මනුස්සයගෙ ඔලුව බිම වැදිල එතනම මලා. හොඳයි දැන්වත් ඔය ගැන අහන්ඩ හිතුන එක. හවස වැඩ ඉවර වෙන්න පැයකට කලින් අනිත් තුන් දෙනාවත් එක්කගෙන පහල ට්‍රේනින් රූම් එකට එන්න. අපි 'උස් ස්ථානයක වැඩ කිරීම' ගැන කතා කරමු.

Photo courtesy: www.google.com

සේෆ්ටි සිංහලෙන්- පෙරවදන

සේෆ්ටි ගැන සිංහලෙන් ලියවෙච්ච පොත් තියෙනවද?
මොකක්ද මේ සේෆ්ටි කියන්නේ? හරියටම කියනවනම් Occupational Health & Safety සිංහලෙන් නම් වෘත්තීයමය සෞඛ්‍ය හා ආරක්ශණය.. මේ ආරක්ශණය කියන වචනෙත් හරියටම හරිද කියල ගැටළුවක් තියෙනව. සිංහල ඉංග්‍රීසි ඩික්ශනරියක් පෙරළල බැලුවොත් මේ සේෆ්ටි කියන වචනෙට එක එක තේරුම් දීල තියෙනව. සමහර ඒව Security (සික්‍යුරිටි) කියන වචනෙත් එක්ක පැටලෙනව. කොහොම උනත් ලංකාවෙදි මේ සේෆ්ටි කියන වචනෙ සිංහලට හරවල වෙනස් වෙනස් විදියේ වචන කීපයක් භාවිතා කරනවා. වරායෙදි ඒක නිරාපද (නිර්+ආපදා - ආපදා රහිත කියන තේරුමෙන්) වෙනකොට තවත් තැනක එය සුරක්ශිතතා වෙනව.. මං Hyundai හ්‍යුන්ඩෙයි (සමහරු කියන විදියට හයි හුන්ඩායි ) කියන සමාගමේ වැඩ කරන කාලේ අපි භාවිතා කලේ ඒ වචනේ. ලංකාවේ සේෆ්ටි සම්භන්දයෙන් නමගිය ආයතනයක් වන Holcim හොල්සිම් සමාගමේදී එය ප්‍රවේශම වෙනව. ඒකනම් හොල්සිම් එකේදි මගේ ලොක්ක උන සරත් මහත්තයගේ (සරත් චන්ද්‍රසිරි- ඉංග්‍රීසියෙන් විතරක් තියෙන සේෆ්ටි ලියුං කියුං හොල්සිම් එකේදි සිංහලට හරවන්නෙ එතුමා තමයි ) හඳුන්වාදීමක්. හැබැයි ඒ වචනෙ හුඟක් ගැලපෙනව කියල මාත් හිතනව. මොනව උනත් අනිත් ගොඩක් තැන්වලදි මේක ආරක්ශාව නැත්නම් ආරක්ශණය. ඔය කොළඹ ඇවිදගෙන යනකොට ඕනතරම් කොල පාට බෝඩ් දකින්න තියෙන්නෙ මැද සුදු පාට කුරුසෙකුත් එක්ක යටින් ලියල 'පළමුව ආරක්ශාව' කියල.. හිහ්.. ගොඩක් ඒව හැබැයි බෝඩ් කෑල්ලට විතරයි.
දැන් එතකොට ඔය Occupational Health & Safety කියන එක හරිද? එහෙනම් අයි සමහර තැන්වල Occupational Safety & Health සිංහලෙන් කියනවනම් වෘත්තීමය ආරක්ශණය හා සෞඛ්‍ය වගෙ තේරුමක් එන විදියට ඕක පාවිච්චි කරන්නෙ? කෝකද හරියටම හරි? නැත්නම් දෙකම හරිද? එතකොට කොහොමද ඔතනට Environment කෑල්ලක් එල්ලන්නෙ අර HSE කියල. එතකොට OSH Aසහ OHSAS (18001 ද මොකක්ද එක ) ඔන්න ඕවගේ වෙනස් කම් මොනවද?
අද අපේ ඉන්න ගොඩාක්ම සේෆ්ටි මහත්තුරුන්ටත් (නිවැරදි අවබෝධයක් නැති ) ඒ වගේම උනන්දුව හා මද අවබෝධයක් තියෙන ඒත් වෙනම ඉගෙන ගන්න වෙලාවක් නැති ලොකු මහත්තුරුන්ටත් ( ලොකු කිව්වෙ ඔය ඩිරෙක්ටර්ල, මැනේජර්ල, ඉන්ජිනේරුවෝ වගෙ ලොකු ලොකු පෝස්ට් දරන කස්ටියට ) තියෙන ගොඩාක්ම ප්‍රශ්ණ තමයි මං ඔය උඩින් ඇහුවේ. සමහරුනම් ඉතින් සියල්ල දත් ල වගේ ඔලුව හොල්ල හොල්ල ඉන්නව, ඒත් මගෙත් එක්ක ඉන්න ගොඩක්ම එවුන් නම් මොකක් හරි දැන ගන්න ඕනි උන ගමන් තැනක් නොතැනක් නෑ කෝල් කරල කරදර කරනව.. මචං, සුමා, අඩෝ, හු@#$%#, කල්ල, කළන, මිස්ටර් කළන, කළන මහත්තය, කළන අයිය, සර් බර්.. ඔය මොකක් හරි කියල කොහොම හරි උන්ට ඕනි එක අහගෙන ඕකේ, තෑන්ක්ස්, බායි, හවසට මොකද කරන්නේ, අනිවා සෙට් වෙමු වගේ මොකක් හරිත් කියල ෆෝන් එක කට් කරනව.. ගොඩක් වෙලාවට ආයේ රින්ග් කරන්නෙ නම් ඉතින් ආපහු හිර වෙච්ච වෙලාවක තමයි. මොනව උනත් ඒ වෙලාවට කිසිම මුෂ්ටියක් නැතුව දන්න දේ හුටස් ගාල කියල දෙන්නෙ මගෙ තියෙන උපන්ගෙයි මෝඩ කමට විතරක් නෙමෙයි ඔය සේෆ්ටි ගැන මගේ තියෙන පැසොන් (Passion) එකටත් එක්ක. ආයි කියන්ඩ සේෆ්ටි ගැන කවුරු හරි කතා කරනවනම් මට කන්ඩ ඕනත් නැ. බොන්ඩ තිබුනොත් ඉවර වෙනව දන්නෙත් නෑ.
කතන්දර කියන්න ගිහිල්ල තව පොඩ්ඩෙන් මුල පැටලෙනව. මං කියන්න හැදුවෙ දැන් ඔය කියාපු ප්‍රශ්ණ වලට උත්තරත් එක්ක මොකක්ද මේ සේෆ්ටි කියන්නේ, ලංකාවේ මේ සම්භන්දයෙන් බල පැවැත්වෙන නීති රීති මොනවගේද, ප්‍රායෝගිකව මේ දේවල් ක්‍රියාත්මක කරන්න යනකොට මූණ දෙන්න වෙන අපහසුතා හා ඒවා මඟ හැරගෙන ආයතනයක් තුල කාර්යක්ශමව HSEMS එකක් එහෙම නැත්නම් වෘත්තීමය සෞඛ්‍ය,ආරක්ශණ හා පාරිසරික කළමණාකරනය කියන එක කොහොමද කර ගන්නේ කියන එක සම්භන්ධයෙන් සිංහලෙන් කියවන ඒ ගැන උනන්දුවක් දක්වන හැමෝටම පරිශීලනය කරන්ට පුළුවන් විදියට බ්ලොග් එකක් ලියන්න මං අදහස් කරගෙන ඉන්නව. ඔය කිව්වට මගෙ මේ 'කලාහිත' කියන බ්ලොග් කට්ට සූ ගාල 25ක් 30ක් වත් බලන්නෙ නැති නිස ඔය ටිකම මං මූණු පොතෙත් ස්ටේටස් අප් ඩේට් එකක් විදියට දාන්න හිතන් ඉන්නව. පස්සෙ බලමුකො පුළුවන් උනොත් බ්ලූක් (Blook) එකක් කරන්නත්. බ්ලූක් කියන්නෙ මොකක්ද කියල දැන් බොල්ග් ලියන කාණ්ඩේ නම් දන්නව. අනිත් අයත් හොයල බලන්න. අලුත් වචනයක් මාත් ලඟදි ඉගෙන ගත්තෙ තිලක සිත බ්ලූක් එක දොරට වඩිනව බලන්න ගිහින්..හිහ්..
ඉතින් මේකට නම දාන්න හිතන් ඉන්නේ 'සේෆ්ටි සිංහලෙන්' කියල. ඕනෙම උනොත් සුද්ද සිංහලෙනුත් පැහැදිලි කරල දෙන්න පුලුවන්. ඉතින් ඔය මගේ සේෆ්ටි පැත්තෙ ඉන්න යාලුවොයි ඒ ගැන උනන්දුව තියෙන යාලුවොයි මොනව හරි අදහසක් එහෙම තියෙනවනම්  දැන්මම දාන එක හොදයි.. පටන් ගන්න කලින්ම කියව බලල හිත වෙනස් කර ගන්නවත්.. තැන් කූ.